تفاوت بین آمالگام و کامپوزیت دندان
در این نوشته می خوانید:
از سوالات متداولی که همواره دندانپزشکان با آن‌ها سر و کار دارند، این است که برای پر کردن دندان، کامپوزیت بهتر است و ماندگاری بالاتری دارد یا آمالگام؟ کدام یک از کیفیت بهتری برخوردار هستند؟ کدام اقتصادی‌تر است؟ تفاوت آمالگام و کامپوزیت دندان چیست؟ و… . زمانی که دندانپزشک در هنگام معاینه، با حفره یا ترکی در دندان بیمار مواجه می‌شود، اولین گام پر کردن آن حفره و ترمیم آن خواهد بود. پر کردن دندان، به منظور محافظت از آن در برابر آسیب‌ها انجام می‌گیرد. دندانپزشک، برای پر کردن معمولاً از کامپوزیت یا آمالگام، که از اصلی‌ترین روش‌ها هستند، استفاده می‌کند. اگر قصد پر کردن دندان خود را دارید و نمی‌دانید که کدام روش بهتر، باکیفیت‌تر و اقتصادی‌تر است، ابتدا باید در رابطه با هر کدام اطلاعات لازم اعم از مزایا، معایب، ماندگاری، کیفیت، نوع مواد، استحکام، هزینه و… را به‌دست آورید.
کامپوزیت دندان چیست؟
پیش از مقایسه کامپوزیت و آمالگام می‌بایست در رابطه با هر دو روش اطلاعات لازم را به‌دست آورید. پرکننده کامپوزیتی دندان، ماده‌ای است خمیری شکل که از ترکیب سرامیک و ماده پلاستیکی تهیه می‌گردد. این ماده پرکننده به علت همرنگ بودن با رنگ دندان، با عنوان پرکننده همرنگ یا پرکننده سفید نیز شناخته می‌شود. دندانپزشک در این روش، پس از ایجاد چسبندگی در ناحیه حفره با ژل اسیدی مخصوص، ماده کامپوزیت را در حفره قرار داده و با نور آبی مخصوص ماده را خشک می‌کند.
آمالگام چیست؟
آمالگام چیست؟
آمالگام، نوعی فلز انعطاف‌پذیر بوده که به عنوان پرکننده‌های نقره نیز شناخته می‌شود. آمالگام ترکیبی از فلزات مختلف است که هنگام ترکیب واکنش نشان می‌دهند و باعث ترمیم دندان خواهد شد. اصلی‌ترین فلزی که ماده آمالگام را تشکیل می‌دهد، فلز جیوه، با میزان 50 درصد است. در کنار جیوه، فلزات مس، نقره، قلع و روی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این وجود، این ماده ترمیمی از جانب انجمن دندانپزشکی آمریکا و سازمان غذا و دارو آمریکا، ایمن و بی‌خطر شناخته شده است.
آمالگام؛ مزایا و معایب آن
برای داشتن انتخابی درست جهت پر کردن دندان با استفاده از آمالگام یا کامپوزیت، ضروری است که مزایا، ویژگی‌ها و معایب هر یک را بدانید. از مهم‌ترین نکات پر کردن دندان با آمالگام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماده‌ای کم هزینه
- با دوام و ماندگاری بالا
- استحکام بالای آمالگام (احتمال شکستگی دندان کاهش می‌یابد).
- ایجاد پوشش کامل روی حفره دندان
- کاهش خطر پوسیدگی دندان
- امکان بهره‌مندی از آمالگام بیش از یک دهه در صورت رعایت نکات، قوانین و توصیه‌های دندانپزشک
به‌طور کلی، هیچ روشی وجود ندارد که صرفا تنها از مزایایی برخوردار باشد. آمالگام نیز در کنار مزایای خود، معایب و نقاط ضعفی داشته که اکثر آن‌ها، احتمالی هستند و باتوجه به شرایط و فردی به فرد دیگر، متفاوت خواهند بود. از جمله این معایب می‌توان موارد زیر را نام برد:
- رنگ متفاوت آمالگام نسبت به دندان (البته اغلب پر کردن‌ها، دندان‌های آسیا هستند که در دید مستقیم قرار نداشته و در ظاهر دندان‌ها تاثیر چندانی ندارد).
- امکان ایجاد حساسیت به سردی یا گرمی غذا
- طولانی بودن دوره ترمیم دندان در روش آمالگام
- نیاز به تراشیدن کناره‌های دندان و گاهی دندان‌های سالم، جهت روکش کردن با آمالگام
- امکان ترک خوردن آمالگام در صورت قرارگیری در معرض دمای نامتعادل (از آسیب‌های احتمالی در اثر گرما یا سرمای بیش از حد، ماده آمالگام امکان ترک خوردن و از بین رفتن را دارد)
کامپوزیت؛ مزایا و معایب آن
شاید بتوان گفت که با ذکر نقاط قوت و ضعف هر کدام از روش‌ها می‌توان به‌طور نسبی مقایسه‌ای مفید و مناسبی را انجام داد. کامپوزیت دندانی نیز از نقاط قوت و مزایای بسیاری برای پر کردن دندان برخوردار است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تطابق رنگ ماده کامپوزیت با دندان (در مقابل آمالگام)
- عدم نیاز به تراشیدن اطراف حفره و حتی دندان‌های سالم (مزیت منحصر‌به‌فرد آن نسبت به آمالگام)
- کمک به حفظ دندان‌ها بعد از ترمیم
- افزایش اعتمادبه‌نفس افراد پس از کامپوزیت کردن دندان
- قابلیت ترمیم و تعویض کامپوزیت دندان
- کوتاه بودن دوره درمان کامپوزیت (در مقابل آمالگام)
- امکان بهره‌مندی از کامپوزیت جهت رفع نواقص جزئی و زیبایی
- دوام کامپوزیت به‌طور متوسط در حدود 5 الی 7 سال است (که البته زمان آن باتوجه به مراقبت‌های افراد و شرایط مختلف، متفاوت خواهد بود).
- امکان استفاده از کامپوزیت برای همه دندان‌های جلو، عقب و…
در این میان این روش درمانی و پر کردن دندان از معایبی نیز برخوردار است که به شرح زیر هستند:
- هزینه بیشتر کامپوزیت نسبت به آمالگام
- دوام کمتر نسبت به آمالگام (به‌طور متوسط تفاوت ماندگاری آن‌ها در حدود 3 است).
- فرآیند انجام کامپوزیت، با وجود کوتاه بودن تعداد جلسات درمان، زمان‌بر است.
عوامل تاثیرگذار در مقایسه تفاوت کامپوزیت و آمالگام
مواد تشکیل دهنده آمالگام و کامپوزیت
حال که به مزایا و معایب کامپوزیت و آمالگام اشاره شد، می‌توان با مقایسه این دو روش، انتخابی درست و منطقی را تجربه کرد. از جمله عوامل تاثیرگذار در این مقایسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دوام و ماندگاری
مهم‌ترین نکته‌ای که در انتخاب روش پر کردن دندان به آن توجه می‌شود، استحکام و ماندگاری آن است. آمالگام، نسبت به پر کردن با کامپوزیت از ماندگاری و طول عمر بیشتری برخوردار است. طول عمر آمالگام در حدود 10 الی 12 سال تخمین زده شد؛ در حالی که کامپوزیت دندان، نیمی از ماندگاری آمالگام را خواهد داشت.
تفاوت رنگ ظاهری
یکی از بارزترین تفاوت‌هایی که میان کامپوزیت و آمالگام قابل مشاهده بوده، رنگ آن‌ها است. از آنجایی که آمالگام از ترکیب چند فلز به ویژه جیوه تشکیل شده، رنگ فلزی و نقره‌ای مانندی دارد و در ظاهر، تفاوت آن با رنگ دندان نمایان است. گرچه اگر پر کردن دندان‌های عقب (دندان آسیا) با آمالگام انجام گیرد، در ظاهر کمتر به چشم می‌آید؛ اما یکی از دلایلی که کامپوزیت دندان نسبت به آمالگام برتری داشته و بیشتر به آن توجه می‌شود، رنگ مشابه آن با دندان است.
مواد تشکیل دهنده آمالگام و کامپوزیت
همان‌طور که بیان گردید آمالگام از انواع فلزات اعم از جیوه، نقره، روی، مس و قلع تشکیل شده که حدودا نیمی از آن را جیوه تشکیل می‌دهد؛ اما کامپوزیت، ترکیبی سفید رنگ از سرامیک و ماده پلاستیکی است. با وجود نقاط قوت کامپوزیت اعم از داشتن ظاهری زیبا؛ اما در اینچنین مواقعی می‌بایست واقع بین بوده و تصمیم منطقی را اتخاذ کرد. پرکننده کامپوزیت، در برابر فشار معمولی خوراک‌ها و ذرات از خود مقاومت نشان می‌دهد؛ اما با وارد شدن فشار بیش از حد، امکان تخریب آن افزایش می‌یابد. به همین دلیل در صورت برخورداری از شرایط زیر بهتر است که از آمالگام استفاده شود.
- دندان قروچه
- ابتلا به اختلالات گیج‌گاهی فکی
- پر کردن دندان‌های عقب (آسیا)؛ چراکه این دندان‌ها مخصوص جویدن غذا هستند و فشار وارد شده به‌دلیل جویدن غذا را تحمل می‌کنند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.