هیپوپلازی مینای دندان یا نقص مینای دندان

هیپوپلازی مینای دندان نقصی در دندان است که در آن مینای دندان دچار نقص یا کمبود است. برای درک علت این موضوع، باید بدانید که مینای دندان شما چگونه کار می­کند. مینای دندان لایه سخت و محافظ بیرونی دندان­های شما است و مانند زره از مناطق نرم و حساس دندان محافظت می­کند. در واقع به خاطر مینای دندان است که شما می­توانید یک کاسه سوپ داغ بخورید یا از بستنی در اواسط تابستان لذت ببرید، بدون اینکه دندان شما درد بگیرد.

مینای دندان سخت­ ترین ماده در بدن شما است، اما متاسفانه حاوی سلول­های زنده نیست و نمی­تواند خودش را ترمیم کند یا بهبود بخشد. بنابراین، اگر شما یا فرزندتان دچار هیپوپلازی مینای دندان هستید، لازم است که به دندانپزشک خود مراجعه کنید و به سرعت برای ترمیم نواحی مشکل­دار اقدام کنید.

هیپوپلازی مینای دندان چیست؟

هیپوپلازی مینای دندان همان نقص مینای دندان است که فقط در حالی­که دندان­ها هنوز در حال رشد هستند رخ می­دهد. اما هنوز هم می­تواند هم روی دندان­های شیری و هم بر دندان­های دائمی تأثیر بگذارد. این بیماری منجر به نازک شدن مینای دندان می­شود، که همین امر سبب می­شود که دندان­های شما در برابر پوسیدگی دندان آسیب­پذیر باشند.

بسته به شدت، این نقص می­تواند مانند یک تورفتگی کوچک در دندان به نظر برسد یا چند دندان را در سراسر دهان تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است تغییر رنگ دندان موضعی باشد، یا تمام دندان می­تواند به رنگ قهوه­ای تیره درآید. این امر می­تواند دهان و دندان را فوق­العاده حساس کند، به خصوص برای کودکانی نوپا که تازه یاد گرفته­اند که چگونه احساسات خود را بیان کنند.

هیپوپلازی مینای دندان یا نقص مینای دندان

هیپوپلازی مینای دندان می­تواند به دو روش بر روی دندانها تأثیر بگذارد. این نقص گاهی به عنوان یک ساختار از دست رفته فیزیکی دندان شناخته می­شود و می­تواند به صورت حفره ­ها، شیارها یا فقط قسمت­هایی از دست رفته در تاج دندان باشد. اما در روش دوم، این موضوع سبب کمبود محض ماده معدنی مینای دندان است. اگر این امر به اندازه کافی شدید باشد به دندان فرد، ظاهری شفاف خواهد داد، و اگر خفیف باشد رنگ دندان حفظ می­شود.

علائم قابل مشاهده این عارضه شامل لکه­های سفید، حفره­ها و شیارهای سطح خارجی دندان­ها است.

علائم هیپوپلازی مینای دندان چیست؟

همانطور که گفته شد، برخی از علائم قابل مشاهده هستند، اما تشخیص برخی دیگر دشوارترند و تا زمانی­که باعث مشکلات عمده دندانپزشکی نشوند، مورد توجه قرار نمی­گیرند. داشتن مینای دندان نازک می­تواند منجر به موارد زیر شود:

• حفره­ها، شیارهای کوچک روی دندان
• لکه­های سفید
• لکه­های زرد مایل به قهوه­ای (جایی که لایه زیرین عاج دیده می­شود)
• حساسیت به گرما و سرما
• عدم هماهنگی دندان­ها، پوشانندگی نامنظم دندان­ها
• حساسیت به اسیدهای موجود در غذا و نوشیدنی
• حفظ باکتری­های مضر
• افزایش آسیب­پذیری در برابر پوسیدگی دندان و حفره­ها

علت نقص مینای دندان چیست؟

در حالی­که هیپوپلازی مینای دندان هم در دندان­های کودک و هم در دندان­های بزرگسالان ممکن است رخ دهد، اغلب قبل از سه سالگی ایجاد می­شود. چرا که با رشد دندان­های کودک، مینای دندان هنوز هم نرم و ضعیف است و همین امر سبب ایجاد فرصت­هایی برای آسیب زودرس به مینای دندان می­شود. هیپوپلازی مینای دندان دو علت عمده دارد: ارثی و محیطی.

رشد ناقص مینای دندان می­تواند نتیجه یک بیماری ارثی به نام آملوژنزیس ایمپرفکتا  یا هیپوپلازی مینای دندان باشد، که تخمین زده شده که حدود 1 نفر از 14000 نفر در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می­دهد. این وضعیت همچنین می­تواند باعث ایجاد دندان­های غیرمعمول کوچک و یا انواع مشکلات دندانی شود. این نقص مادرزادی می­تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از یک سندرم اتفاق بیفتد که بر سایر قسمت­های بدن نیز تاثیر می­گذارد.

هیپوپلازی مینای دندان یا نقص مینای دندان

سایر سندرمهای ارثی که می­توانند باعث هیپوپلازی مینای دندان شوند عبارتند از:

• سندرم آشر
• سندرم سکل
• سندرم الیس ون کرولد
• سندرمتریچر کالینز
• سندرم اتودنتال
• سندرم حذف 22q11 (سندرم ولوکاردیوفاسیال)
• سندرم هایملر

این موضوع همچنین می­تواند ناشی از مسائلی قبل از تولد باشد مانند:

• کمبود ویتامین D در مادر
• افزایش وزن مادر
• استعمال سیگار توسط مادر
• مصرف دارو توسط مادر
• عدم مراقبت در دوران بارداری توسط مادر
• تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد

عوامل محیطی و سایر مشکلات در دوران نوزادی که می­توانند باعث هیپوپلازی مینای دندان شوند عبارتند از:

• ترومای دندان
• عفونت
• کمبود کلسیم
• کمبود ویتامین­های A ، C یا D
• زردی ، بیماری کبد
• بیماری سلیاک
• فلج مغزی به دلیل عفونت مادر یا جنین

راه­های درمان نقص مینای دندان چیست؟

غربالگری و تشخیص زودهنگام بسیار مهم است. به همین دلیل کودکان باید زمانی بین درآوردن دندان اول و اولین سال تولدشان، به دندانپزشک مراجعه کنند.

درمان، به شدت بیماری بستگی دارد. اهداف درمان عبارتند از:

• جلوگیری از پوسیدگی دندان
• حفظ قابلیت گاز زدن آسان
• حفظ ساختار دندان
• نگهداری از دندان­ها به بهترین وجه ممکن

برخی از نقص­های کوچکتر که باعث پوسیدگی یا حساسیت نمی­شوند احتمالا سریعاً به درمان نیاز نداشته باشند. اما هنوز هم به به نظارت نیاز دارند. احتمالاً دندانپزشک شما از فلوراید موضعی استفاده خواهد کرد تا از دندان­ها محافظت کند.

در صورت مشاهده حساسیت، حفره یا ساختار دندان که نشان از فرسایش دارد، گزینه­های درمانی شامل موارد زیر است:

• محافظ دندان توسط رزین باند، که می­تواند حساسیت دندان را بهبود بخشد.
• پر کردن با کامپوزیت مبتنی بر رزین، این مورد می­تواند با هماهنگی نزدیک با رنگ دندان ساخته شوند، که باعث می­شود آنها برای استفاده روی دندانهای جلویی یا پشتی ایده­آل شوند. آنها همچنین کاملاً بادوام هستند.
• پر کردن دندان با آمالگام دندانپزشکی، این مواد از ترکیباتی از فلزات بادوام ساخته شده­اند. به دلیل رنگ نقره­ای، احتملا تمایل ندارید تا از آنها روی دندانهای جلوی خود استفاده کنید.
• پر کردن از طلا، مانند پر كردن دندان با آمالگام دندان، پر كردن طلا نیز بادوام است اما فاقد ظاهري طبيعي است. آنها همچنین گران­قیمت­ترین نوع درمان هستند.
• روکش ها که کاملاً دندان را می­پوشانند.
• میکروآبراسیون مینای دندان، این یک روش کم خطر برای بهبود ظاهر دندان­ها است.
• سفید کردن دندان توسط متخصص حرفه­ای.

مواردی وجود دارد که دندان دائمی آنقدر دچار مشکل است که ممکن است بهترین روش کشیدن آن باشد. اگر چنین است، شما ابتدا با یک متخصص دندانپزشکی مشورت کنید.

هیپوپلازی مینای دندان یا نقص مینای دندان

در ادامه چند نکته معمول دیگر برای سالم نگه داشتن دندان­های شما وجود دارد:

• حداقل دو بار در روز با استفاده از مسواک نرم مسواک بزنید.
• اگر به سرما حساسیت دارید، دندان خود را با آب ولرم بشویید.
• مصرف غذاها و نوشیدنی­های قندی و اسیدی را به حداقل برسانید و همیشه بعد از مصرف آنها مسواک زده و دندان­ها را کاملا بشویید.
• هر زمان که مشکلی دارید و همچنین برای معاینه منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

عوارض احتمالی هیپوپلازی مینای دندان چیست؟

بدون درمان مناسب، عوارض نقص مینای دندان می­تواند شامل موارد زیر باشد:

• حفره، دندان پوسیده
• قهوه­ای شدن کامل یک دندان
• نیاز به کشیدن دندان
• نگرانی از ظاهر لبخند خود

مواردی که این عوارض را تشدید می­کنند شامل بهداشت دهان و دندان ضعیف، خوردن زیاد قند و دندان­های بسیار نامنظم (کرودینگ) است.

هیپوپلازی مینای دندان یا نقص مینای دندان

پیشگیری از نقص مینای دندان

اگر گمان می­کنید که شما یا شخصی در خانواده­تان ممکن است هیپوپلازی مینای دندان داشته باشد، فوراً یک قرار ملاقات با دندانپزشک خود تنظیم کنید. این عارضه هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان موثرتری خواهد داشت.

اگرچه برای جلوگیری از هیپوپلازی مینای دندان ارثی هیچ کاری نمی­توان انجام داد، اما چند روش ساده برای کاهش یا معکوس کردن دلایل محیطی نقص مینای دندان وجود دارد. افزودن مکمل­های ویتامین A یا D به رژیم غذایی شما می­تواند به تقویت رشد دندان کمک کند. سبزیجات و افزایش مصرف شیر نیز می­تواند کمک­کننده باشد.

برای بسیاری از بیماران، هیپوپلازی مینای دندان یک وضعیت مادام­العمر است که در آن بیماران به طور مداوم برای جلوگیری از پوسیدگی بیشتر باید بهداشت دهان و دندان را حفظ کنند. ممکن است دندانپزشکان برای تمیز کردن اضافه بر سازمان از بیماران بخواهند تا در طول سال به آنها مراجعه کنند، و نیاز به خمیر دندان و مسواک های حرفه­ای داشته باشند. مانند بسیاری از بیماری­های دهان و دندان، بهداشت مناسب و یک برنامه درمانی منظم عواملی هستند سبب کاهش ناراحتی بیماران می­شوند و به آنها اجازه می­دهند تا هر آنچه را که می­خواهند بخورند.

هیپوپلازی مینای دندان یا نقص مینای دندان

داشتن مینای نازک به این معنی است که همیشه باید سلامت دندان­های خود را با دقت کنترل کنید. درمان زود هنگام بیماری می­تواند به جلوگیری از مشکلات جدی­تر از جمله از دست دادن دندان کمک کند. هیپوپلازی مینای دندان را می­توان با معاینات منظم و رعایت بهداشت دهان و دندان کنترل کرد.